11 listopada 1918 roku urzeczywistniło się marzenie wielu pokoleń Polaków o odzyskaniu niepodległości. Nie byłoby to możliwe bez wieloletniej działalności wybitnych Polaków – między innymi Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.
Józef Piłsudski
Mit wąsatego Marszałka to nieodłączna część opowieści o wyzwoleniu. Jak wiele legend, i ta wykuła się w wojennej zawierusze – Piłsudski zapracował na nią w Legionach, a potem na wojnie polsko-bolszewickiej. Naturalnie zatem podporę jego władzy, szczególnie w okresie zaborów i po tragicznym przewrocie 1926 r., stanowiła armia.
Pochodzący z kresowej szlachty Marszałek, od młodych lat związany
z konspiracją i wychowany w domu powstańca styczniowego, wyrósł
w głębokiej nieufności do carskiego rządu. W związku z tym, wsparcia dla sprawy polskiej szukał przede wszystkim u wrogów Petersburga: w Wiedniu
i Berlinie. Na polu krajowym również prowadził rywalizację z frakcją prorosyjską, a konflikt ten ostatecznie przyjął rolę głównej osi polityki II RP.
Roman Dmowski
Był przeciwieństwem Piłsudskiego pod niemal każdym względem. Skromny mieszczanin i pragmatyk, pilny obserwator darwinowskiego ducha epoki, w której warunki dyktowali najsilniejsi – zamiast walki zbrojnej
z potężnym zaborcą, zdecydował się na mozolne zabieganie o autonomię,
z pozycji posła do petersburskiej Dumy.
W czasie wojny jego stronnictwo współpracowało z Ententą. Kontakty te wykorzystał na konferencji pokojowej w Paryżu, gdzie reprezentując Polskę, wynegocjował korzystny przebieg granic. Długi pobyt we Francji kosztował go utratę wpływu na wydarzenia w Warszawie- choć stał na czele najliczniejszego stronnictwa w pierwszym Sejmie, nigdy nie został szefem rządu.
Ignacy Jan Paderewski
Szlachcic, ale i „obywatel świata”, artysta i dyplomata, który świetnie łagodził obraz obcesowego Piłsudskiego. Na salonach i salach koncertowych zbudował szeroki społeczny front poparcia dla wolnej Polski, zdobywszy nawet przychylność prezydenta USA. Kontynuował tę pracę w Paryżu, łącząc ją z rolą arbitra w sporze socjaldemokratów Marszałka z endekami Romana Dmowskiego.
Niezależność od tego ostatniego ugrupowania i mocna pozycja międzynarodowa Paderewskiego skłoniły Piłsudskiego do powierzenia mu w 1919 r. teki premiera. Ogromne ego obu panów nie ułatwiało im współpracy, nic więc dziwnego , że po 11 miesiącach nastąpiła dymisja Paderewskiego jako szefa rządu.. Efektem tego był spadek zagranicznego wsparcia w wojnie polsko-bolszewickiej. Rozłam pomiędzy przywódcami pogłębił się po zamachu majowym, gdy wokół kompozytora skupił się obóz antysanacyjny.
Dla zainteresowanych:
http://www.historykon.net/uncategorized/jozef-pilsudski-i-jego-legenda/